Czy wiesz, że co czwarty bocian na świecie jest Polakiem? To nasz ekologiczny symbol narodowy. Kolejnym naturalnym znakiem jest jabłko. Polska jest największym sadem Europy. Co roku w naszym kraju zbiera się około 3,5 mln ton jabłek. Polskie sady to 30 procent wszystkich sadów europejskich. Z okazji Święta Niepodległości warto pamiętać o tych naturalnych symbolach, nie tylko o orle z naszego godła. Warto też być patriotą ekologicznym, czyli żyć w zgodzie z przyrodą.

Patriotyzm ekologiczny to wspólne dbanie o naturę. Nie trzeba być wybitnym ekspertem by widzieć, z jakimi problemami boryka się dzisiaj świat. To m.in. góry śmieci, zanieczyszczone powietrze i susze. Dlatego tak ważne na co dzień jest sortowanie i recykling odpadów, walka ze smogiem i oszczędzanie wody. Warto zamienić samochód na rower lub komunikację miejską. Każdy z nas może być patriotą ekologicznym. Wystarczy, że sprawy natury nie będą nam obojętne. Naszym naturalnym środowiskiem nie są przecież tony śmieci w oceanach, a podstawowym pożywieniem nie jest nafaszerowane antybiotykami mięso. Nie chcemy też oddychać powietrzem zanieczyszczonym chemikaliami.

Patriotyzm ekologiczny metodą małych kroków

Patriotyzm ekologiczny to przywiązanie do rodzimej przyrody: naturalnych siedlisk, roślin i zwierząt. To świadome życie w zgodzie z naturą i pielęgnowanie jej. Według założeń patriotyzmu ekologicznego, wszelkie aktywności człowieka są motywowane dobrem przyrody. Małymi kroczkami możemy zdziałać bardzo wiele dla przyrody.

Na szczęście coraz więcej z nas może nazywać się patriotami ekologicznymi. I to nie tylko od święta. Coraz chętniej segregujemy śmieci, czytamy etykiety i wybieramy produkty testowane w laboratorium, a nie na zwierzętach. Rozumiemy, że aby zmienić świat, należy zacząć od siebie. Chętnie sięgamy po jedzenie z ekologicznych upraw. Wiemy, że taka żywność wyjdzie nam na zdrowie.

Patriotyzm ekologiczny w Polsce ma swoje naturalne symbole. To przede wszystkim bocian i jabłko. Trudno wyobrazić sobie bez nich nasz krajobraz. Bocian to szczęście, zwiastuje kolejne dzieci w rodzinie. Pejzaż polskiej wsi właściwie bez niego nie istnieje. Jabłko to król na naszych stołach. W polskich sadach zbiera się co roku około 3,5 mln ton tych owoców.

Bocian zagrożony

Niestety, przyszłość bociana w Polsce jest zagrożona. Powodem jest suburbanizacja, czyli rozrastanie się miast, niszczenie łąk i zaniechanie ich koszenia. Nie pomaga również coraz bardziej rozpowszechniony model przemysłowego rolnictwa i chemizacja gruntów. Bocian może wkrótce podzielić losy wymarłego w Polsce dropia, krytycznie zagrożonej, a licznej na początku XX wieku, kraski oraz sokoła wędrownego, głuszca, kulona i bekasika.

Dziś co czwarty bocian na świecie jest Polakiem. Szacuje się, że populacja tych ptaków liczy około 160 tysięcy osobników. Do Polski wraca co roku około 40 tysięcy. Jego przybycie zwiastuje nadchodzącą wiosnę, a także szczęście domowników. Bocian jest gatunkiem chronionym na mocy ustawy o ochronie przyrody, Konwencji Bońskiej, Berneńskiej i Ramsarskiej, a także wymieniany w tzw. dyrektywie ptasiej Unii Europejskiej jako gatunek zagrożony. Potrafi latać bardzo aktywnie, uderzając skrzydłami nawet 130 razy na minutę. Dzięki temu pokonuje kilkukilometrowe odległości, zwłaszcza tuż nad ziemią. Na dużych wysokościach i dalekich trasach bocian wykonuje zazwyczaj lot szybowcowy. Lata w grupach na wysokości około 1000-2500 m. Główne kierunki przelotów to Kanał Sueski, Azja Mniejsza, cieśnina Bosfor, zachodnie krańce Afryki, Maroko, Cieśnina Gibraltarska i Hiszpania.

Bociani kalendarz

Bociany żywią się przede wszystkim gryzoniami, dżdżownicami, rybami, niewielkimi gadami i dużymi owadami. Łączą się w pary tylko na okres lęgowy, mają wtedy wspólne gniazdo. Rodzice opiekują się młodymi do osiągnięcia przez nie samodzielności. W okresie wędrówek i na zimowiskach bociany żyją oddzielnie.

Gniazda często mają duże rozmiary, są budowane przede wszystkim z patyków oraz gałęzi. Umieszczane są na dachach, słupach, w pobliżu ludzkich siedlisk. W gnieździe jest od 3 do 5 jaj. Młode są zdolne do lotu zwykle po około dwóch miesiącach od wyklucia.

Bociani kalendarz jest dokładnie zaplanowany. W styczniu polskie bociany przebywają w Afryce. W lutym ptaki przygotowują się do powrotu. W marcu przelatują do Europy przez Kanał Sueski. W kwietniu, już po powrocie, bociany naprawiają gniazda lęgowe. W maju wykluwają się pisklęta – to czas karmienia i wychowywania. W czerwcu młode bociany dojrzewają. W lipcu ptaki osiągają rozmiary dorosłych osobników i uczą się latać. W sierpniu bociany odlatują na południe. Dziennie pokonują około 200 kilometrów. We wrześniu ptaki przekraczają cieśninę Bosfor, odpoczywają około tygodnia w Izraelu, a pod koniec miesiąca docierają do Egiptu. W październiku część bocianów zostaje w Sudanie, Etiopii i Ugandzie, inne lecą dalej na południe. W listopadzie niektóre ptaki kończą wędrówkę w Kenii, Tanzanii lub Zambii, a reszta leci na południe kontynentu afrykańskiego. W grudniu najwytrwalsze ptaki docierają do RPA.

Polskie jabłka dobre na wszystko

Naturalnym symbolem ekologicznym są również jabłka. Wszystko dlatego, że Polska jest największym sadem Europy. Liczby nie kłamią. Nasze sady to 30 proc. wszystkich sadów europejskich. Do największych obszarów produkcji tych owoców w Polsce zaliczamy: zagłębie grójecko-wareckie w województwie mazowieckim, region sandomierski w województwie świętokrzyskim, okolice Łącka w województwie małopolskim oraz województwa lubelskie i łódzkie.

Nasze jabłka są smaczne i cenione na całym świecie. Są bardzo zdrowe. Jest nawet powiedzenie, że zjedzenie jednego jabłka dziennie będzie trzymać nas z daleka od lekarza. Owoc ten zawiera m.in. błonnik, który jest odpowiedzialny za uczucie sytości i prawidłową pracę przewodu pokarmowego. Najlepiej jeść jabłka ze skórką, wtedy dostarczamy organizmowi więcej błonnika. W jabłkach znajdziemy witaminy z grupy B, beta-karoten, fosfor, magnez i żelazo. Jeżeli zjemy jedno jabłko dziennie, to zaspokoimy zapotrzebowanie na witaminę C w około 15 proc.

Warto wiedzieć, że jabłka mają bardzo mało kalorii. Jedna sztuka do zaledwie około 70 kcal.

Orzeł z godła pod ochroną

Wyliczając naturalne symbole Polski nie możemy zapomnieć o orle białym. To ptak z polskiego godła. W naszym kraju żyje kilka gatunków orła. Jednak najbardziej zbliżony do ptaka z godła jest bielik. Gatunkowo nie jest on orłem, lecz orłanem i pochodzi z rodziny jastrzębiowatych, blisko spokrewnionej z orłami. Bielik jest objęty w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. W Polsce gniazduje około 700 par tego gatunku – nasz kraj jest więc jednym z najważniejszych siedlisk bielika. Najczęściej spotkać go można na Pomorzu Zachodnim.

Bieliki najchętniej zakładają gniazda na drzewach w pobliżu zbiorników wodnych. Chcąc wyciąć drzewa, należy najpierw sprawdzić, czy żaden z ptaków nie założył na nim gniazda ani nie wychowuje między gałęziami młodych. To bardzo ważne. Wycinka w lesie, w czasie gdy bielik być może złożył już jaja, grozi porzuceniem przez niego gniazda. Poważnym zagrożeniem dla bielików jest również zanieczyszczenie środowiska chemicznymi środkami ochrony roślin, metalami ciężkimi i innymi odpadami poprzemysłowymi. Bądźmy więc patriotami ekologicznymi i dbajmy  także o bieliki.